بررسی بیوسیستماتیکی سرده (nepeta l. (lamiaceae در شمال شرق ایران

سرده nepeta متعلق به تیره lamiaceae، زیر تیره nepetoideae و قبیله mentheae با حدود 200 گونه در جهان و 80 گونه در ایران می باشد. بیشترین تنوع و غنای گونه ای از این سرده، در جنوب غرب آسیا مخصوصاً ایران و شرق هیمالیا وجود دارد. جدایی جغرافیایی و اکولوژیکی بین گونه های سرده کم و هیبریداسیون بسیار زیاد است. بنابراین، سرده از نظر تاکسونومی پیچیده است. برای حل این مشکل مطالعات ریخت شناسی، تاکسونومی عددی، تشریحی و گرده شناسی بر روی گونه های موجود در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد (fumh) و نمونه های جمع آوری شده در شمال شرق ایران انجام شد. برای انجام مطالعات تاکسونومی عددی 45 صفت کمی و کیفی انتخاب شد، برای تعیین معنی داری صفات از آزمون kruskal- wallis استفاده شد و به منظور گروه بندی بین گونه ها از آنالیز مولفه های اصلی و خوشه ای استفاده شد. برای انجام مطالعات تشریحی برش عرضی از دمبرگ و ساقه به روش دستی انجام شد و برش ها با روش safranin- fastgreen رنگ آمیزی شدند. دانه های گرده برای مطالعه با میکروسکوپ نوری به روش erdtman آماده شدند. بر اساس مطالعات ریخت شناسی n. meyeri و n. mirzayanii به عنوان گزارشات جدیدی از شمال شرق ایران معرفی شدند. در مطالعه تاکسونومی عددی نتایج حاصل از آزمون kruskal- wallis نشان داد که صفات بررسی شده معنی دار بوده اند. نتایج حاصل از این دو آنالیز نشان داد که گونه های موجود در شمال شرق ایران به دو گروه تقسیم می شوند. صفات گرده شناسی تفاوت قابل توجهی بین گونه ها نشان نداد. نتایج حاصل از مطالعات ریخت شناسی و تشریحی تقریباً مطابق با یکدیگر است.